🐷 Oblicza Geografii 2 Ludność I Urbanizacja

c) Podaj przyczynę wybrzuszenia zaznaczonego na piramidzie cyfrą 2. 3. Na podstawie danych statystycznych przedstawionych w tabeli oblicz współczynnik przyrostu rzeczywistego w województwie śląskim w 2008 r. Ludność i urbanizacjaNie da się dokładnie określić liczby ludności na świecie. Dane statystyczne z 2011 r. pokazują, że Ziemię zamieszkiwało 7 miliardów ludzi, z czego 4,2 miliarda w samej Azji. Liczba ludności na świecie co roku zwiększa się o 70 milionów. Jeśli liczba ludności nadal będzie rosła w takim tempie, to szacuje się, że w 2070 r. na świecie będzie mieszkało aż 9,4 miliarda latach 50. XX w. w Afryce odnotowano największy przyrost ludności, najmniejszy zaś w Europie. Przyrost naturalny – jest to różnica pomiędzy liczbą urodzeń żywych a liczbą porównać przyrost naturalny w wybranych krajach lub regionach, przelicza się go na tysiąc mieszkańców wybranego obszaru i wyraża w promilach – jest to współczynnik przyrostu naturalnego. Eksplozja demograficzna –przez tysiąclecia umieralność zarówno dzieci, jak i dorosłych ludzi była wysoka, ponieważ nie znano medycyny w postaci takiej, w jakiej znamy ją my teraz. W XX w. zauważono, że rozwój społeczno-gospodarczy oraz postępy w medycynie przyczyniły się do dużego wzrostu liczby ludności. Spadła umieralność i nowo narodzonych dzieci, i dorosłych. Czas trwania życia zaczął się wydłużać. To właśnie gwałtowny i dynamiczny przyrost naturalny nazywamy eksplozją demograficzną i można o niej mówić, kiedy współczynnik przyrostu naturalnego jest wyższy niż 30 promili. Model przejścia demograficznego Wieloletnie badanie i analizowanie współczynników urodzeń i zgonów i przyrostu naturalnego umożliwiło powstanie modelu przejścia demograficznego. Składa się on z pięciu faz rozwoju społeczeństw: – faza I – występuje w społeczeństwach o niskim poziomie rozwoju, dlatego wysoki jest w niej współczynnik urodzeń i zgonów. Obecnie jedynie plemiona Amazonii czy koczownicze ludy Afryki znajdują się w tej fazie. – faza II – dzięki rozwojowi i dostępowi do medycyny współczynnik zgonów zmniejsza się i wzrasta przyrost naturalny. W tej fazie znajdują się, np. Kenia i Sri Lanka. – faza III – bardzo wysokie wartości przyrostu naturalnego. W tej fazie obecnie znajdują się Indie, Meksyk czy Indonezja. – faza IV – dzięki znajomości metod planowania rodziny i wysokiemu poziomowi opieki medycznej zmniejsza się przyrost naturalny. W fazie tej znajdują się kraje wysoko rozwinięte, np. Hiszpania czy Belgia – faza V – ujemny przyrost naturalny, czyli pod względem demograficznym następuje regres. W tej chwili w tej fazie znajdują się Niemcy, Ukraina czy Węgry Na podstawie różnic, jakie występują w ludności poszczególnych krajów (wiek, płeć, wykształcenie, źródło utrzymania) można stworzyć analizy, które przedstawiają strukturę demograficzną wybranego społeczeństwa. Struktura wiekowa – określa się ją na podstawie procentowego udziału poszczególnych grup wiekowych w całkowitej liczbie mieszkańców danego obszaru. Podział uwzględniający wiek: – dzieci 0–14 lat – młodzież i dorośli 15–64 lata – osoby starsze powyżej 64 roku życia Średnia długość trwania życia ma ogromny wpływ na strukturę wieku i zależy przede wszystkim od poziomu higieny, poziomu i dostępności do usług i opieki medycznej, sposobu odżywiania się, a także od sytuacji politycznej danego obszaru. Najniższy poziom wartości tego wskaźnika występuje w krajach nisko rozwiniętych, gdzie średnia długość życia może wynosić nawet tylko 32 lata (np. w Suazi). Wartość tego wskaźnika wygląda zupełnie inaczej w krajach wysoko rozwiniętych, gdzie średnia długość życia może wynosić nawet 80 lat (np. we Francji czy w Polsce). Struktura płci – przedstawia procentowy stosunek kobiet do mężczyzn w danym społeczeństwie. Strukturę tę przedstawia się za pomocą dwóch współczynników: – współczynnika feminizacji, czyli liczby kobiet przypadającej na stu mężczyzn, – współczynnika maskulinizacji, czyli liczby mężczyzn przypadających na sto kobiet. Współczynnik maskulinizacji jest większy w krajach słabo rozwiniętych, ponieważ umieralność kobiet jest tam większa, ze względu na pracę w zagrażających życiu warunkach. W krajach wysoko rozwiniętych sytuacja wygląda inaczej, głównie dzięki wysokiemu wykształceniu kobiet i dostępowi do dobrej opieki medycznej. Problemem jest natomiast wyższy wskaźnik umieralności mężczyzn, ponieważ są oni bardziej podatni na choroby cywilizacyjne niż kobiety. Struktura zatrudnienia – składa się na nią dostępność do miejsc pracy, poziom wykształcenia i zawodowa aktywność społeczeństwa. Ze względu na zdolność do aktywności zawodowej wyróżnia się trzy grupy ludności w wieku: – przedprodukcyjnym – poniżej 18 roku życia, – produkcyjnym – ten podział uzależniony jest od progu wieku emerytalnego. W Polsce dla kobiet jest to 18–60 lat, dla mężczyzn 18–65 lat, – poprodukcyjnym – osoby, które już osiągnęły wiek emerytalny i przeszły na emeryturę. Wyróżnia się także dwie grupy ludności, które klasyfikuje się ze względu na źródło utrzymania: – czynną zawodowo, czyli inaczej aktywną zawodowo – osoby, które pracują zawodowo oraz osoby zarejestrowane jako bezrobotne, – bierną zawodowo – do tej grupy należą między innymi dzieci, młodzież w wieku szkolnym, a także emeryci i renciści, którzy już nie są zawodowo czynni. Kiedy na danym obszarze wzrasta udział ludności w wieku średnim i osób w podeszłym wieku, a przy tym zauważalny jest niski udział dzieci w strukturze wieku na ogólną liczbę mieszkańców, możemy mówić o starzeniu się społeczeństwa. Zjawisko to występuje głównie w krajach wysoko rozwiniętych i jest efektem rozwoju medycyny, większej dostępności do usług medycznych, większej świadomości kobiet w kwestii planowania rodziny i ogólnodostępnych środków antykoncepcyjnych. Niestety ma to ogromny wpływ na gospodarkę, ponieważ jest mniej osób w wieku produkcyjnym, co z kolei prowadzi do zmniejszenia się dochodu państwa. Zwiększają się także wydatki na emerytury i renty oraz na opiekę medyczną. Rozmieszczenie ludności W XX w. duży wpływ na rozmieszczenie ludności miały czynniki przyrodnicze: – warunki klimatyczne, – warunki glebowe – ułatwiało to pracę na roli, – rzeźba terenu – wybierano głównie obszary nizinne, – dostęp do słodkiej wody, – występowanie surowców naturalnych. Teraz to czynniki pozaprzyrodnicze mają największy wpływ na rozmieszczenie ludności. Są to: 1. czynniki społeczno-gospodarcze: – poziom rozwoju gospodarczego regionu, – poziom rozwoju rolnictwa, przemysłu i usług, – poziom bezrobocia, – poziom urbanizacji, – wysokość przyrostu naturalnego, – zamożność społeczeństwa; 2. czynniki polityczne: – sytuacja polityczna danego obszaru, – konflikty zbrojne (to, czy na danym obszarze toczą się jakieś konflikty, czy dany kraj bierze udział w konfliktach zbrojnych innych państw), – przepisy prawa, które regulują możliwość osiedlenia się na danym obszarze. Bariery osadnicze Są to bariery, których człowiek mimo rozwoju cywilizacji ani technologicznego nie jest w stanie pokonać. Przeszkody te mogą niekorzystnie wpływać na zdrowie i funkcjonowanie organizmu człowieka. Do takich przeszkód należą: – bariera termiczna – czyli niskie bądź wysokie poziomy temperatury. Jedne występują w strefie okołobiegunowej, drugie w strefie klimatów równikowego i zwrotnikowego suchego. Jedne i drugie temperatury niekorzystnie wpływają na organizm człowieka, a także uniemożliwiają uprawę roli; – bariera wysokościowa – im wyżej nad poziomem morza, tym trudniej oddychać (jest to efekt gęstniejącego powietrza oraz zawartości tlenu w nim). Na terenach górzystych także rozwój rolnictwa będzie bardzo utrudniony; – bariera wodna – jak w przypadku temperatur, albo jest za mało wody, co wiąże się z suszami i niemożliwością rozwoju rolnictwa, albo z jej nadmiarem; – bariera świetlna – najczęściej jest to brak światła słonecznego, co nazywa się zjawiskiem nocy polarnej. Utrudnia to funkcjonowanie człowieka w rytmie dobowym, a także uniemożliwia rozwój rolnictwa. Obszary lądowe ze względu na stopień zasiedlenia i wykorzystania gospodarczego dzielimy na: – ekumenę – tereny stale zamieszkiwane i zagospodarowywane przez człowieka, – subekumenę – tereny, które tylko czasowo są wykorzystywane przez człowieka w celu zamieszkania i wykorzystania gospodarczego, np. półpustynie w Australii czy niektóre partie gór,– anekumenę – obszary, których nikt nie zamieszkuje ani nie wykorzystuje gospodarczo, są po prostu bezludne, np. Antarktyda, na której znajdują się jedynie stacje badawcze. Migracja – przemieszczenie się ludzi z jednego obszaru na drugi. Migracja może mieć charakter stały, czyli miejsce zamieszkania zmienia się na stałe lub okresowy, np. kiedy ktoś na kilka miesięcy wyjeżdża do pracy za granicę. Imigracja – napływ ludności na dane terytorium. Emigracja – odpływ ludności z danego terytorium. Natomiast powrót ludności na pierwotnie zamieszkiwane przez siebie terytorium nazywamy reemigracją. Odmiany ludzkie Na świecie są trzy podstawowe odmiany ludzkie: – biała, europeidalna – a w niej takie odmiany jak: europejska, semicko-chamicka, indyjsko-irańska; – żółta, mongoloidalną – a w niej takie odmiany jak: azjatycka oraz amerykańska, która obejmuje Indian i ich potomków. – czarna, negroidalna – a w niej takie odmiany jak: afrykańska i australijska. Ponieważ dzięki migracjom i ułatwieniu podróży nacje łączą się ze sobą, powstały nowe odmiany ludzkie: – Mulaci – potomkowie odmiany białej (europeidalnej) i czarnej (negroidalnej), – Metysi – potomkowie odmiany białej (europeidalnej) i żółtej (mongoloidalnej), – Zambosi – potomkowie odmiany czarnej (negroidalnej) i żółtej (mongoloidalnej). Języki: Język polski należy do rodziny języków indoeuropejskich. Tymi językami posługuje się najwięcej ludzi na świecie. Należą do nich: – języki romańskie – francuski, włoski, hiszpański, portugalski, rumuński, – języki germańskie – angielski, niemiecki, holenderski, szwedzki, jidysz, – języki celtyckie – irlandzki, szkocki, walijski, bretoński, – języki słowiańskie – polski, czeski, słowacki, rosyjski, bułgarski, ukraiński, – języki bałtyckie – litewski, łotewski, – inne, np. grecki, albański. Religie świata Trzema najważniejszymi religiami świata są: – chrześcijaństwo, – islam, – buddyzm. Religia wywiera wielki wpływ na życie społeczeństwa, kształtuje postawy życiowe ludzi, system wartości, jakim kierują się wyznawcy danej religii. Wpływa także na stosunki społeczne i gospodarcze na całym świecie, na rozwój kultury i sztuki ( malarstwo i architektura). Kręgi cywilizacyjne, czyli inaczej kulturowe, możemy wyodrębnić dzięki różnicom religijnym, językowym i etnicznym mieszkańców poszczególnych obszarów: 1. Zachodni – jego podstawą jest chrześcijaństwo, główne zasady to swoboda jednostki, indywidualizm, poszanowanie godności człowieka, otwartość na cudze zdobycze nauki i techniki oraz znaczna tolerancyjność wobec innych kultur; 2. Prawosławny – bardzo ważnym elementem jest bliski związek władz kościelnych i państwowych, który prowadzi do kultu silnej władzy; 3. Islamski – w tej religii uznaje się wielożeństwo, kobiety muszą być posłuszne mężczyznom, nosić stroje zasłaniające całe ciało, nie mogą mieć styczności z osobami obcymi, zwłaszcza z mężczyznami. Państwowość ukształtowana jest przez religię; 4. Afrykański – występuje tu bardzo silna identyfikacja plemienna, widoczny jest także mieszający się z prastarymi i lokalnymi wierzeniami wpływ chrześcijaństwa i islamu; 5. Hinduski – mimo że oficjalnie zakazano podziału społeczeństwa na kasty, podział ten nadal funkcjonuje. Tutaj kobiety mają większą swobodę, ale ich rola sprowadza się do opieki nad rodziną; 6. Buddyjski – silna wiara w reinkarnację, w kruchość życia i skupienie się na aspekcie duchowym życia prowadzi do tego, że bardzo ograniczony jest rozwój gospodarczy; 7. Chiński – ogromny wpływ na życie społeczeństwa ma system filozoficzno-religijny opierający się na przekonaniu, że władza ma dbać i chronić ludzi, a ci w zamian będą bezwzględnie posłuszni, zdyscyplinowani i będą wypełniali swoje obowiązki; 8. Japoński – dzięki szacunkowi do władzy i pracowitości, zaangażowaniu i wypełnianiu swoich obowiązków Japonia słynie z dynamicznego rozwoju gospodarczego; 9. Latyno-amerykański – dominuje język hiszpański (w Brazylii portugalski), religijność opiera się na mieszance wierzeń rdzennej ludności, afrykańskich niewolników i katolików. Miasto i jego funkcje Pierwsze miasta pełniły głównie funkcję obronną, a niektóre administracyjną. W ciągu wieków rozwijała się cywilizacja, powstawały usługi, rozwijało się rzemiosło i handel – funkcje miast zmieniały się. Dziś miasta pełnią następujące funkcje: – administracyjne – siedziba władz lokalnych, urzędów, – obronne – siedziba jednostek wojskowych, – przemysłowe – siedziba zakładów produkcyjnych, – usługowa – banki, restauracje, warsztaty naprawcze, – handlowa – sklepy, hurtownie, giełdy towarowe, – transportowa – ośrodek transportowy lub ważny węzeł komunikacyjny, – edukacyjna – szkoły i uczelnie, – turystyczna – miejsce, gdzie turyści przyjeżdżają aby zwiedzać i odpoczywać, – uzdrowiskowa – sanatoria, walory przyrodnicze, infrastruktura turystyczna, – religijna – ośrodek kultu religijnego, miejsce pielgrzymek. Urbanizacja – proces rozwoju miast. Obejmuje nie tylko rozwój już istniejących miast, ale także powstawanie nowych. Przemiany kulturowe i ekonomiczne, które także zaliczamy do procesu urbanizacji, zachodzą na czterech płaszczyznach: – demograficznej – wzrost ludności na danym obszarze, głównie w wyniku migracji, – przestrzennej – przestrzeń miejska powiększa się poprzez powstawanie nowych ośrodków miejskich oraz włączanie do już istniejących miast terenów przyległych, – ekonomicznej – wzrost zatrudnienia osób pracujących w przemyśle, budownictwie i usługach; jednocześnie spada liczba osób, które trudnią się rolnictwem, – społecznej – ludność zarówno miejska, jak i wiejska przyjmuje miejski styl życia. Proces urbanizacji odbywa się w czterech fazach: – urbanizacji wstępnej, suburbanizacji, dezurbanizacji, reurbanizacji. Zespoły miejskie powstają poprzez ciągły proces rozwoju miast i zmian przestrzennych, które zachodzą na skutek urbanizacji. Wpływ ma także wzrost liczby ludności, nie tylko wskutek przyrostu naturalnego, ale także ze względu na migrację. Ponieważ miasta wciąż się rozbudowują, zagęszcza się sieć łącząca leżące blisko siebie miasta. W ten sposób powstały zespoły miejskie. Wyróżniamy trzy typy takich zespołów: – aglomeracja monocentryczna – składa się z jednego ośrodka głównego, czyli dużego miasta, które otaczają strefy podmiejskie, tzw. satelity, czyli wszystkie mniejsze miasta. Przykładami są: aglomeracja londyńska, paryska, moskiewska; w Polsce warszawska lub krakowska;– aglomeracja policentryczna (konurbacja) – nie występuje tutaj jeden dominujący ośrodek, składa się ona z kilku miast podobnej wielkości. Dzięki dobrze funkcjonującej sieci komunikacyjnej funkcje miast uzupełniają się. Przykładami są: ukraińskie Zagłębie Donieckie, niemieckie Zagłębie Ruhry, w Polsce – Górnośląski Okręg Przemysłowy. – magalopolis – dobrze rozwinięty obszar, w którym zespoły miejskie łączą się ze sobą i wzajemnie przenikają. Największe megalopolis to: megalopolis Nippon w Japonii, megalopolis północno-wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych BoWash (Boston–Washington), megalopolis Wielkich Jezior. Powyższy materiał został opracowany przez Przeczytanie i zapamiętanie tych informacji ułatwi Ci zdanie klasówki. Pamiętaj korzystanie z naszych opracowań nie zastępuje Twoich obecności w szkole, korzystania z podręczników i rozwiązywania zadań domowych. wskaźnik urbanizacji. procentowy udział ludzi mieszkających w miastach w ogólnej liczbie mieszkańców. przyrost naturalny. różnica między liczbą urodzeń i zgonów. przyrost rzeczywisty. przyrost naturalny (PN) + saldo migracji (SM) Eksplozja demograficzna. Dynamiczny wzrost przyrostu naturalnego. emigracja.

9. Urbanizacja i miejska sieć osadnicza w Polsce. 9. Urbanizacja i miejska sieć osadnicza w Polsce. IV. Ludność i urbanizacja w Polsce

Plan wynikowy Oblicza geografii, zakres podstawowy Materiał nauczania L.g. Wymagania podstawowe uczeń poprawnie: Kat. Wymagania ponadpodstawowe uczeń poprawnie: Kat. I.…

- sprawdzian i odpowiedzi sprawdzian Oblicza geografii 2 Ludnosc i urbanizacja grupa A i B. Sprawdzian + odpowiedzi! 4.1 , , Oblicze geografii lekcja 2 ludnosc i urbanizacja : Brand.Ludnosci zatrudnionej w zawodach pozarolniczych c) spoleczna- przejecie przez ludnosc wiejska miejskiego stylu zycia(gl.

Ludność i urbanizacja • Oblicza geografii 2 • pliki użytkownika sprawdziany_24 przechowywane w serwisie Chomikuj.pl • Ludność i urbanizacja.rar Wykorzystujemy pliki cookies i podobne technologie w celu usprawnienia korzystania z serwisu Chomikuj.pl oraz wyświetlenia reklam dopasowanych do Twoich potrzeb.

. 492 191 412 240 304 179 98 350

oblicza geografii 2 ludność i urbanizacja