Pierwsza różnica zewnętrzna między symbolem katolickim i prawosławnym dotyczy wizerunku krzyża i ukrzyżowania. Gdyby było 16 gatunków krzyżowych w wczesnej tradycji chrześcijańskiej, dziś tradycyjnie czterostronny krzyż jest związany z katolicyzmem, a krzyż jest osiem-wirowy lub sześciopinowy z ortodoksją. Na tej podstawie dał sobie katolicki kler przyzwolenie na ludobójstwo, na osądzanie i karanie "w imię Boga" innowierców oraz katolików nieprawomyślnych, i w ogóle na wszelkie inne zbrodnie. Na tej też podstawie do dzisiaj okrada i toczy narody, jak rak, ale już tylko dlatego, że politycy nie są świadomi jego słabości. W rzeczywistości, poza garstką moherowych fanatyków, nie posiada on nawet tylu faktycznych członków, żeby utrzymać kościelne budynki i kler. Cała ta machina istnieje jeszcze tylko dlatego, że toczy się zabawa w nagiego króla, który już nawet nie ma gaci, ale nikt nie chce tego głośno powiedzieć, a skorumpowane z klerem, głupie jak but, ciemnogrodzkie, bo niekonstytucyjnie katolickie państwo, i sprzedajni rządzący politycy zmuszają ogół nienawidzących kleru obywateli, do jego utrzymywania z podatków. . Jaka jest główna różnica między islamem a chrześcijaństwem? Muzułmanie wierzą, że Jezus jest prorokiem, natomiast chrześcijanie czczą Jezusa jako Boga. Muzułmanie wierzą, że Jezus wstąpił do nieba, ale nie umarł na krzyżu. Chrześcijanie wierzą zarówno w zmartwychwstanie, jak i wniebowstąpienie Jezusa.

Sam wyraz „prawosławie” wywodzi się z języka greckiego i oznacza „prawidłową wiarę”. Ten odłam powstał na bazie pierwotnego chrześcijaństwa, na przełomie II i III wieku. W 692 roku doszło do zerwania kościołów wschodnich z rzymskim. Zasady i doktryny prawosławia tworzyły się przez przeszło 600 lat w czasie soborów i synodów. Procesowi temu towarzyszyły schizmy i herezje. Prawosławie – cechy Prawosławie składa się z trzech podstawowych wymiarów. To: życie, kult i nauczanie doktrynalne moralności oraz wiary. Główne prawdy wiary w prawosławiu wyznacza tekst Składu Apostolskiego, czyli Wierzę w Boga. Prawosławni wierzą w jednego Boga w trzech Osobach, w Jezusa Chrystusa, który jest jednocześnie Bogiem i człowiekiem, a także świętych obcowanie. Uznają też Matkę Bożą i wierzą w jej dziewictwo. To właśnie Matce Bożej poświęcone są najbardziej rozwinięte obrzędy. Cerkiew naucza o grzechu pierworodnym każdego człowieka, pokusach Szatana, Bożej łasce potrzebnej do zbawienia i Sądzie Ostatecznym na końcu świata. W prawosławiu funkcjonuje też kult świętych, którzy wstawiają się u Boga w sprawach wiernych. Ważnym elementem prawosławia są bogato zdobione cerkwie i barwne ikony. Źródłem wiary prawosławnej jest Pismo Święte i tradycja. Cerkiew podobnie jak Kościół katolicki głosi nierozerwalność małżeństwa, a pożycie seksualne łączy z funkcją prokreacyjną. Z tego powodu prawosławie odrzuca antykoncepcję, a akty homoseksualne uznaje za grzech, ponieważ nie są one zgodne z naturą. Mimo to nie odrzuca osób homoseksualnych i apeluje o szacunek dla nich. Prawosławie a katolicyzm Prawosławie ma wiele kwestii wspólnych z katolicyzmem. Różnica między tymi religiami dotyczy uznania papieża za zwierzchnika. Cerkiew prawosławna nie akceptuje papieża, ale prymat Patriarchy Konstantynopola. Sakramenty w prawosławiu dzieli się na trzy kategorie. Sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego to: chrzest, bierzmowanie i Eucharystia. Sakramenty uzdrowienia to: spowiedź i namaszczenie chorych, a sakramenty w służbie komunii to: święcenia i małżeństwo. Ponadto prawosławie nie przyjmuje dogmatu o Duchu Świętym, który pochodzi od Ojca i Syna. Ich zdaniem Bóg Ojciec jest źródłem zarówno Syna jak i Ducha Świętego. Prawosławni nie praktykują odpustów, nie wierzą w czyściec ani dogmaty o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. Cerkiew odrzuca także celibat diakonów i księży. Duchowni prawosławni mają obowiązek noszenia brody. Różnice widoczne są też w czasie samej Eucharystii. Komunia w Cerkwii udzielana jest pod postacią czerwonego wina i kwaśnego chleba. Kolejna różnica to sposób żegnania się. Prawosławni czynią znak krzyża trzema palcami, a nie pięcioma jak katolicy. Prawosławie w Polsce Prawosławie w Polsce jest aktualnie drugim pod względem liczebności wiernych, wyznaniem. Zaraz po Kościele katolickim. Na terenie naszego kraju żyje ponad pół miliona wiernych skupionych w Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym. Kościół ten liczy łącznie sześć diecezji: lubelsko-chełmską, przemysko-nowosądecką, białostocko-gdańską, łódzko-poznańską, warszawsko-bielską i wrocławsko-szczecińską. W diecezjach prawosławnych działają 233 parafie, a zwierzchnikiem polskiego Kościoła prawosławnego jest Arcybiskup Metropolita Warszawski i całej Polski, który pełni jednocześnie funkcję ordynariusza diecezji warszawsko-bielskiej. Na terenie Polski znajduje się także siedem prawosławnych klasztorów, czyli monasterów. Cztery z nich to klasztory męskie w: Supraślu, Jabłecznej, Ujkowicach i Sakach. Kolejne trzy to klasztory żeńskie w: Grabarce, Dojlidach i Wojnowie. Prawosławni mają w Polsce też swoje sanktuarium pielgrzymkowe. Znajduje się ono na Świętej Górze Grabarce i nazywane jest „prawosławną Jasną Górą”. Liturgia w polskim Kościele prawosławnym sprawowana jest zwykle w języku cerkiewnosłowiańskim. Wyjątkiem są kazania i czytania Pisma Świętego, do których wprowadzany jest język polski. Informacje na temat prawosławia w Polsce można znaleźć na stronie parafii prawosławnej św. Jana Klimaka na Woli w Warszawie:

Więcej namysłu wymaga kwestia różnic doktrynalnych między wyznawanym przez nas katolicyzmem a innymi kościołami lub wspólnotami kościelnymi. Już św. Paweł w Pierwszym Liście do Koryntian wypomniał swoim adresatom brak jedności. Koryntianie podzielili się bowiem na liczne odłamy.
28 września 2019 | Plus Minus | Tomasz P. Terlikowski Pęknięcie widać w amerykańskim Kościele. O. James Martin SJ wzywa do zmiany katechizmowych zapisów odnoszących się do homoseksualizmu i przekonuje, że księża geje „wykonują świetną robotę”. Na zdjęciu jezuita podczas światowego spotkania rodzin w Dublinie, 2018 r. W tle hasło „Okazywanie gościnności i szacunku w naszych parafiach osobom LGBT i ich rodzinom” Wielki spór o LGBT dzieli nie tylko świat świecki i religijny, ale także Kościoły, wspólnoty wyznaniowe, duchownych, teologów i wiernych. Nic nie wskazuje na to, by szybko miał się zakończyć, bo dotyczy fundamentów rozumienia wiary. Jeśli komuś się wydaje, że podział między zwolennikami i przeciwnikami ideologii LGBTQ+* (względnie postulatów tych środowisk) biegnie w sposób jasny i zrozumiały między chrześcijaństwem lub tradycyjnymi religiami a światem świeckim, ewentualnie między Kościołem katolickim a resztą świata, to tylko mu się wydaje. Granice te bowiem biegną w sposób o wiele bardziej skomplikowany nie tyle między światem świeckim a religijnym i nawet nie między postępowym protestantyzmem głównego nurtu a katolicyzmem, prawosławiem i chrześcijanami ewangelikalnymi, ale między poszczególnymi teologami, hierarchami, pastorami, a nawet wspólnotami i wiernymi. Wspólnota biblijnego rozumienia moralności małżeńskiej i seksualnej, która mimo wszystkich różnic łączyła jeszcze na początku XX wieku chrześcijan wszystkich niemal wyznań (wyjątkiem był stosunek do rozwodów), rozpadła się i w tej chwili chrześcijanie wyznają najrozmaitsze poglądy moralne w kluczowych kwestiach. Proces ten zaczął się już na początku XX wieku od akceptacji pewnych form eugeniki przez znaczącą liczbę duchownych protestanckich, później przeszedł w falę stopniowego odrzucania moralności zawartej w Biblii przez kolejne wyznania protestanckie, ale także przez znaczącą liczbę teologów, a nawet hierarchów katolickich, a obecnie osiągnął fazę, w której nie tylko kwestie moralne dzielą chrześcijan... Dostęp do treści jest płatny. Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną. Ponad milion tekstów w jednym miejscu. Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej" ZamówUnikalna oferta Czym Się Różni Protestantyzm Od Katolicyzmu. W protestantyzmie matka boska jest darzona szacunkiem, ale nie występuje jej kult. Czym się różni protestantyzm od katolicyzmu czym się różni protestantyzm od katolicyzmu? K. Karoń Czym się różni protestantyzm od katolicyzmu? YouTube from www.youtube.com Od tego czasu w kościele katolickim zwołano 14 soborów). W xi wieku
Różnica między chrześcijaństwem a katolicyzmem - Życie Zawartość: Chrześcijaństwo a katolicyzm Co to jest chrześcijaństwo?Co to jest katolicyzm?Jaka jest różnica między chrześcijaństwem a katolicyzmem? Chrześcijaństwo a katolicyzm Jako gałęzie jednej z głównych religii świata znajomość różnicy między chrześcijaństwem a katolicyzmem może być pomocna w lepszym zrozumieniu religii. Chrześcijaństwo to religia, która wierzy w Jezusa Chrystusa i jego nauki. Katolicyzm to gałąź chrześcijaństwa. Inne podziały chrześcijaństwa to kościoły protestanckie i prawosławne. Powszechnie wiadomo, że katolicyzm to gałąź chrześcijaństwa. Jeśli chodzi o ich rozumienie religijne, chrześcijaństwo i katolicyzm mają wiele wspólnych cech. Oni, chrześcijaństwo i katolicyzm, również wykazują między sobą pewne różnice w kilku innych koncepcjach. W definicji słownik oksfordzki mówi, że chrześcijaństwo to „religia oparta na osobie i naukach Jezusa Chrystusa lub jego wierzeniach i praktykach”. Katolicyzm definiuje się jako „wiarę, praktykę i porządek kościelny Kościoła rzymskokatolickiego”. Dla waszej informacji, Kościół rzymskokatolicki jest „tą częścią Kościoła chrześcijańskiego, która uznaje Papieża za swojego zwierzchnika, zwłaszcza tak, jak rozwinął się od czasów reformacji”. Co to jest chrześcijaństwo?Szczególnie chrześcijaństwo protestantyzm przyjmuje tylko dwa sakramenty, mianowicie chrzest i Eucharystię. Protestanci nie wierzą w proszenie świętych o modlitwę, ponieważ są przekonani, że tylko Chrystus może wstawiać się u Boga. Protestanci wśród chrześcijan nie akceptują księży i ​​biskupów, ale mają diakonów. Większość kościołów chrześcijańskich charakteryzuje się obecnością pastorów. Przeciwnie, chrześcijanie protestanccy uważają, że Maryja była całkowicie ludzka, a zatem nie była święta. Protestanci wśród chrześcijan nie akceptują koncepcji oczyszczenia. Mówią, że każda dusza w tej sprawie poszłaby do nieba lub piekła po śmierci człowieka. Chrześcijanie protestanccy nie akceptują Papieża jako duchowego przywódcy kościoła. Protestanci chrześcijaństwa nie wierzą, że Papież jest nieomylny. Każdy ochrzczony może przyjąć Komunię Świętą według protestanckich to jest katolicyzm?Katolicyzm wierzy w siedem sakramentów, a mianowicie: chrzest, Eucharystię, bierzmowanie, małżeństwo, święcenia kapłańskie, pojednanie i namaszczenie chorych. Katolicyzm uważa, że ​​tylko z woli Chrystusa istnieją trzy rodzaje duchownych w kościele. Są biskupami, kapłanami i diakonami. Katolicyzm mówi, że świętym można obdarzyć cześć i szacunek w zależności od ich wierności Chrystusowi. W rzeczywistości nie modlą się do świętych, a wręcz przeciwnie, proszą świętych, aby błogosławili ich i modlili się za nich. Największą świętą dla katolików jest Maryja. Maryja jest matką Jezusa. Katolicyzm wierzy, że Maryja była święta. Katolicy zatem zakładają, że Maria została zaprowadzona do nieba zaraz po jej śmierci, podczas gdy protestanci uważają, że ciało Marii zostało nie jest miejscem, ale doświadczeniem według katolicyzmu. Według katolików duchowym przywódcą kościoła jest Biskup Rzymu, czyli Papież. Katolicyzm wierzy, że Papież jest nieomylny. Wreszcie, katolicyzm wierzy w umożliwienie niekatolikom przyjmowania Komunii Świętej.• Katolicyzm wierzy w siedem sakramentów. Szczególnie chrześcijaństwo protestantyzm przyjmuje tylko dwa sakramenty.• W rzeczywistości katolicyzm nie modli się do świętych, a wręcz przeciwnie, prosi świętych o błogosławieństwo i modlitwę za nich. • W przypadku katolicyzmu Papież jest duchowym przywódcą kościoła. Tak nie jest w przypadku chrześcijaństwa.• Katolicyzm akceptuje Maryję jako świętą i świętą. Chrześcijaństwo nie uznaje Maryi za czytanie:Różnica między chrześcijaństwem a hinduizmemRóżnica między chrześcijaństwem a judaizmemRóżnica między chrześcijaństwem a sikhizmem
Między islamem a chrześcijaństwem istnieje jednak zasadnicza różnica. Islam jest religią narodową, państwową. Koran determinuje prawo w danym państwie, jest zbiorem zasad dla całego świata arabskiego. Nie ma tu rozdziału religii od państwa. Tak natomiast jest w chrześcijaństwie.
Chrześcijaństwo było zawsze postrzegane w Chinach jako wpływ obcy. Poniższy tekst ukazał się w POLITYCE nr 28/2007. Przed olimpiadą w Pekinie władze ostrzegły, że kto liczy, iż przy okazji igrzysk będzie nawracał Chińczyków na swoją religię i urządzał w tym celu publiczne imprezy, srodze się rozczaruje. Przybysze z zagranicy muszą przestrzegać w tych sprawach prawa Chińskiej Republiki Ludowej – żadnych misjonarskich złudzeń, panowie! Ale napomnienie raczej zwraca uwagę na problem, niż go likwiduje. W kosmologii chińskiej tao (dao – droga, którą toczy się rzeczywistość) to zasada harmonii Wszechświata. To „przodek wszystkich nauk i tajemnica przekraczająca wszystkie tajemnice”, jak czytamy w starych taoistycznych pismach chińskich. Przez tysiąclecia Chińczycy chadzali różnymi drogami – konfucjańską, taoistyczną, buddyjską. Za czasów przewodniczącego Mao i jego czerwonej książeczki – drogą narodowego komunizmu, a dziś? Co zajmie miejsce ideologii Marksa i Mao? Może neokonfucjanizm – władze przychylniejszym wzrokiem patrzą na odradzanie się zainteresowań naukami Mistrza Kunga, czyli Konfucjusza („Niezbędnik Inteligenta” 8/06). A może chrześcijaństwo? Istnieje ono w Chinach w sposób względnie trwały i zorganizowany wprawdzie zaledwie od kilku wieków, ale w końcu i tak dłużej niż komunizm czy kapitalistyczna ideologia ciężkiej pracy i konsumpcji. – Wielu Polaków wyobraża sobie, że chrześcijaństwo jest jedyną religią na świecie – zżyma się sinolog prof. Karin Tomala z Zakładu Krajów Pozaeuropejskich PAN. – Ale niby dlaczego chrześcijaństwo miałoby zapanować w Chinach? Dla Chińczyków jest ono czymś obcym, historycznie związanym z kolonializmem. Inaczej uważa prof. Roman Malek, misjonarz werbista, także znawca Chin, naczelny redaktor kwartalnika „Chiny dzisiaj” wydawanego przez polski episkopat. – Nikt tam nie patrzy na chrześcijaństwo jak na artykuł z importu. Już od XVIII w., choć było zakazane, stało się czymś chińskim. Były polski konsul generalny w Szanghaju Jerzy Bajer przypomina, że w XIX w. w Chinach działali przede wszystkim misjonarze protestanccy – z Anglii, Szkocji, Niemiec, USA. – Katolików było najmniej. Katolickie dogmaty – na przykład o grzechu pierworodnym czy Bogu wcielonym w człowieka niespecjalnie trafiają do Chińczyka. On jest z natury bardzo pragmatyczny, dlatego bardziej może do niego przemawiać etos protestancki z kultem ciężkiej pracy. Konsul opowiada anegdotę, jaka jest różnica między Chińczykiem a Malajem, a ściślej między trzema Chińczykami a trzema Malajami. Jeden Malaj śpi, a jeden Chińczyk się uczy; dwóch Malajów śpi lub się modli, a dwaj Chińczycy o coś grają, czyli ćwiczą umysł; trzech Malajów śpi albo się modli, a trzej Chińczycy zakładają firmę. Chrześcijaństwo było zawsze postrzegane w Chinach jako wpływ obcy – zgadza się Bajer z prof. Tomalą – choć przyznaje, że w pierwszych latach XX w. w obliczu ciężkiej niewydolności cesarstwa chińskiego część elit odrzuciła wręcz chińską spuściznę kulturową, a chciała przyswajać Chinom myśl zachodnią, w tym wiarę chrześcijańską. Chrześcijaninem był Czang Kaj-szek, przywódca nowoczesnego nacjonalizmu chińskiego, który przegrał z komunistami i wycofał się wraz ze swoją armią na Tajwan. Przyswojenie chrześcijaństwa Chinom ostatecznie się nie powiodło. – Bo co innego cienka warstwa inteligencji, a co innego wielkie masy ludowe. Mao Zedong powiedział dalajlamie w 1954 r., że religia to trucizna– mówi Bajer. Skoro trucizna – trzeba było się bronić. Komuniści niszczyli świątynie, klasztory, obiekty kultu różnych wiar, z podobnym rewolucyjnym zapałem prześladowali, więzili i mordowali duchownych i wyznawców. Partia rosła w siłę, konkurencji żadnej nie miała, więc setki milionów Chińczyków wierzyły teraz w komunizm. Wielu z nich bynajmniej nie pod przymusem, lecz z najszczerszego wewnętrznego przekonania. – Chińczyk może być buddystą i taoistą – opowiada prof. Tomala. – Jak dziś mówi, że jest chrześcijaninem, to należy mu wierzyć. Ale Chińczycy zmieniają wiarę w zależności od sytuacji. Jako młodzi mogą być buddystami, potem często przechodzą na taoizm, a potem i w chrześcijaństwie mogą szukać odpowiedzi. Atrakcyjność chrześcijaństwa w Chinach XXI w. przypomina nieco sytuację w radzieckiej Rosji. Kiedy komunizm się tam wypalał, a prześladowania za wiarę nie były już tak surowe jak za Lenina i Stalina, wśród inteligencji obudziło się żywe zainteresowanie katolicyzmem. Rodzime prawosławie uważano za antynowoczesne i podporządkowane komunistom. Za to katolicyzm był oknem na duchowy świat Zachodu postrzegany jako raj utracony. – Wielu akademików i intelektualistów chińskich interesuje się chrześcijaństwem nie z powodów kościelnych czy religijnych, lecz etycznych – zaznacza o. Malek. – Podstawowe pytania, jakie stawia sobie współczesny człowiek – po co ja żyję? Po co ten szalony rozwój gospodarczy Chin? Czym się to wszystko skończy? – nie znajdują odpowiedzi w konfucjanizmie, buddyzmie czy taoizmie, bo te systemy nie mają takiej etycznej orientacji. Chrześcijaństwo – tłumaczy o. Malek – stało się atrakcyjne dla ludzi myślących o przyszłości i przeznaczeniu Chin, ale niezwiązanych z jakimkolwiek kościołem. Młodzi chińscy uczeni odkryli współzależność między rozwojem gospodarczym i społecznym a etycznymi fundamentami. Dostrzegli, że modernizacji świata zachodniego towarzyszyło chrześcijaństwo. Część chińskich elit interesuje się więc chrześcijaństwem jako systemem wartości odnoszącej sukcesy cywilizacji że chińska droga do kapitalizmu i demokracji potrzebuje etycznej busoli i liderów mających do zaproponowania coś więcej niż kult dorabiania się. A co z masami? Niedawno na zaproszenie misjonarzy werbistów odwiedziła Polskę grupa chińskich katolików. Jeden z nich, ks. Liu Xiu Hua, tak tłumaczy powody przechodzenia na katolicyzm: –Młodzi Chińczycy mają mnóstwo kłopotów, uważają, że chrześcijaństwo pomoże im zrozumieć, dokąd zmierzają, że doprowadzi ich do podobnego dobrobytu jak na Zachodzie. Wierzyłem w taoizm, myślą sobie, ale to nic nie zmieniło w moim życiu, może mi się poprawi, jak zostanę katolikiem. Motywacja taka może nie brzmi zbyt budująco dla żarliwego katolika zachodniego, ale nie samą etyką i duchowością żyje człowiek. Tak czy owak, ruch w aksjologicznym interesie jest w Chinach duży. Sensację wywołały w tym roku wyniki badań dwóch socjologów szanghajskich, Tong Shijuna i Liu Zhongu, na reprezentatywnej próbce 4,5 tys. osób. Obraz odbiega daleko od propagandowego, zgodnie z którym większość Chińczyków nie okazuje żadnego zainteresowania religijnością. Według szanghajskich uczonych, aż 300–400 mln Chińczyków uważa się za ludzi wierzących; w grupie wiekowej do 16 roku życia odsetek przyznających się do religii przekracza 31 proc. Chrześcijaństwo jest naturalnie w mniejszości, ale w warunkach chińskich oznacza to jednak miliony wiernych. I znów dane oficjalne rozjeżdżają się mocno z wynikami badań socjologów. Według źródeł rządowych, chrześcijan różnych wyznań było w 2005 r. ok. 16 mln, według socjologów – ok. 40 mln, a to już ok. 10 proc. całej populacji osób religijnych – żaden egzotyczny margines. Najsilniejszy wzrost religijności, nie tylko chrześcijańskiej, odnotowano wśród ludzi młodych. Szanghajscy profesorowie komentują swoje ustalenia jako dowód, że religia służy harmonijnemu i stabilnemu rozwojowi społecznemu. – W Chinach wszystko jest dziś dozwolone – podkreśla prof. Tomala – byle nie mówić: precz z partią!Wtóruje jej konsul Bajer: – W dużych księgarniach można kupić chiński przekład Biblii, nawet specjalne wydanie obrazkowe dla dzieci. Podobnie Koran i dzieła kanonu buddyjskiego. Ale państwo musi wiedzieć, co się dzieje – jeśli powstaje jakaś struktura poza kontrolą państwową, traktowana jest podejrzliwie. Chińska elita władzy jest w sprawie religii podzielona. W partii ścierają się liberałowie, pragmatycy, dogmatycy. Ci ostatni bynajmniej nie są zachwyceni powrotem religii. Tymczasem z danych oficjalnych wynika, że aż 20 mln członków partii, jedna trzecia, przyznaje się do kontaktów z jakąś formą religijności. 10,6 mln chrześcijan to członkowie Komunistycznej Partii Chin, a corocznie do Kościołów katolickiego lub protestanckiego wstępuje ok. 300 tys. osób. Oficjalna polityka religijna partii komunistycznej opiera się na tzw. czterech nie (si bu) i pięciu zakazach (wu buzhun). Nie wolno zatem podporządkowywać się ani uzależniać od jakiejkolwiek organizacji religijnej, wchodzić w jakiekolwiek układy z takimi organizacjami międzynarodowymi ani w nich działać, jeśli mają charakter polityczny. Nie wolno pod pozorem religii agitować w sprawach społecznych i politycznych ani werbować wiernych wśród członków partii, w strukturach państwa i wymiaru sprawiedliwości. Zakazów wymierzonych w religie jest więcej, ale chaos transformacji często zamienia je w świstek papieru. Według danych partyjnych komisji kontroli i kadr, w chrześcijańskich ceremoniach religijnych bierze regularnie udział ok. 5 mln komunistów, a nawet całe organizacje partyjne. Niektórzy wyżsi rangą aparatczycy miewają nawet własne prywatne kaplice, aby nie dać się przyłapać towarzyszom na gorącym uczynku łamania instrukcji partyjnych. Z początkiem roku partia wylała z posady panią Geng Sude, profesor filozofii w wyższej szkole partyjnej w Baoding. Pozwoliła ona na urządzanie w salach wykładowych studiów Biblii pod kierunkiem chińskich protestantów i sama się z nimi związała. Ale w porównaniu z represjami, jakie spadały i wciąż spadają na innych chrześcijan chińskich, panią Geng ukarano łagodnie. Kilka miesięcy temu grupę aktywnych protestantów skazano na trzy lata więzienia, nieposłusznych księży katolickich straszy się represjami i wsadza do aresztu, zamyka się kościoły, konfiskuje literaturę religijną. Katolicy są w szczególnie fatalnej sytuacji, bo podpadają pod kluczowe paragrafy partyjnej polityki religijnej. Kościół rzymski jest organizacją międzynarodową, a centralę i najwyższego szefa ma tysiące kilometrów od Państwa Środka. To czyni z chińskich katolików element bardziej podejrzany od chińskich protestantów, którzy są zdecentralizowani i nie muszą mieć zewnętrznej zgody władz kościelnych na przykład na to, kto będzie biskupem. W komunistycznych Chinach katolicyzm poddano ścisłej kontroli państwa, tak jak dawniej usiłowano to uczynić w komunistycznej Europie. W 1957 r. władze powołały tzw. katolickie stowarzyszenie patriotyczne, czyli Kościół narodowy, który słucha się Pekinu, a nie Watykanu, także w kluczowej dla katolicyzmu sprawie biskupów. Ilekroć dochodzi do ostentacyjnego wyświęcenia chińskiego biskupa „patrioty”, Rzym zgłasza protest, ale – rzecz ciekawa – takiego hierarchy namaszczonego przez partię bez zgody papieża nie ekskomunikuje z automatu. Pokazuje to, że los chińskich katolików leży papiestwu szczególnie na sercu i stara się ono nie zaogniać sytuacji, a jednocześnie zachować twarz. W końcu Jan Paweł II nazwał Azję „wspólnym zadaniem katolików trzeciego milenium”. Zwłaszcza że obok owego oficjalnego Kościoła patriotycznego istnieje w Chinach Kościół podziemny, uznający centralną rolę papieża i Stolicy Apostolskiej. Los tych podziemnych katolików jest do dziś trudny, a za czasów ortodoksji maoistycznej graniczył z męczeństwem (POLITYKA 16/05). Kto zrywał z Rzymem, był tolerowany, kto zachował lojalność wobec głowy Kościoła, trafiał do więzienia lub obozu reedukacyjnego, gdzie wbijano do głowy prawdziwy chiński patriotyzm. Zdaniem o. Malka, podział na Kościół oficjalny i podziemny już nie przystaje do rzeczywistości. –Podziemie jest publiczne, co oznacza, że mamy do czynienia ze strukturą nielegalną, ale działającą publicznie i masowo, to nie są katakumby. Podział polega raczej na stosunku do komunizmu niż do papieża. Ci, którzy nie tolerują współpracy księży z władzami, to Kościół podziemny. Jaki jest układ sił między obiema strukturami? Kościół patriotyczny ma ok. 60 biskupów i ok. 1,8 tys. księży, podziemny – ok. 40 biskupów i około tysiąca księży. Chińskich protestantów różnych wyznań jest ok. 15–17 mln; do początku lat 80. rozprowadzono w Chinach ponad 40 mln egzemplarzy Biblii. W 1982 r. na fali zmian przyjęto nową konstytucję gwarantującą wolność religijną. – Od tego czasu chrześcijaństwo zaczęło się odbudowywać – opowiada o. prof. Malek. – Wypuszczono z więźnień i łagrów biskupów, księży i siostry zakonne. Zaczęło się od prostych spraw, jak odzyskiwanie kościołów, renowacje, wskrzeszanie seminariów duchownych i klasztorów, a wszystko to było dziełem ludzi, którzy spędzili po 30 lat w komunistycznych więzieniach. W efekcie chrześcijaństwo jest dziś w Chinach znacznie większą wspólnotą niż na początku ChRL, w 1949 r. liczbę katolików szacowano na niecałe 4 mln. Werbista podkreśla, że chrześcijaństwo przetrwało głównie dzięki samym rdzennym Chińczykom, bo przez długie lata misjonarze zagraniczni mieli zakaz ewangelizacji w Chinach. Teraz sytuacja się paradoksalnie komplikuje: ewangelizować wolno, ale czynią to dziś często świeccy, nawracający całe wioski bez wiedzy i zgody lokalnych i centralnych władz Kościoła. – Chiny były jednym z priorytetów Jana Pawła II, choć popełnił on pewne błędy, jak na przykład kanonizacja 120 chińskich katolików męczenników – stwierdza o. Malek. – Po Benedykcie XVI nie spodziewam się długofalowej polityki, obecny papież raczej celuje na utrzymanie status quo. Papież Polak pielgrzymki do Chin nie odbył, nie odbędzie jej zapewne i Benedykt, chyba żeby Stolica Święta zerwała stosunki dyplomatyczne z Tajwanem, a nawiązała z Pekinem. Na razie jednak Chiny nadal szukają swego tao. – Dla Chińczyka najważniejszym bogiem stał się bóg bogactwa – mówi prof. Tomala – i to do niego się dzisiaj modlą. Jaka jest różnica między katolikiem a prezbiterianinem? Główna różnica między prezbiterianami a katolikami polega na tym, że prezbiterianizm należy do reformowanej tradycji protestantyzmu. Natomiast katolicyzm to metodologia chrześcijańska, gdzie katolicyzm obejmuje Kościół rzymskokatolicki.

Obecnie jesteśmy świadkami głębokiej rewolucji w naszym Kościele. Trudno powiedzieć, w jakich krajach katolicyzm przetrwa jako odrębna forma religijna - mówi KAI ks. Andrzej Kobyliński, filozof i etyk z UKSW, w rozmowie o pentekostalizacji - zarówno zagrożeniach, jak i nadziejach związanych z tym zjawiskiem. Dawid Gospodarek (KAI): Jak można najprościej określić istotę pentekostalizacji? Ks. Andrzej Kobyliński: Nie ma jednej uniwersalnej definicji tego zjawiska. W moich publikacjach określam pentekostalizację jako ogólnoświatowy proces powstawania nowych wspólnot zielonoświątkowych oraz przekształcanie wielu innych chrześcijańskich Kościołów i związków wyznaniowych w jedną, uniwersalną odmianę chrześcijaństwa charyzmatycznego w wymiarze globalnym. W wyniku tego procesu, na gruncie tradycyjnych Kościołów chrześcijańskich - szczególnie w Afryce, Azji czy Ameryce Południowej - rodzą się nowe wspólnoty, związki wyznaniowe lub sekty o charakterze charyzmatycznym i zielonoświątkowym. Proces głębokiej transformacji na poziomie głoszonej doktryny czy praktykowanych form życia religijnego dokonuje się także wewnątrz wielu tradycyjnych Kościołów chrześcijańskich. Pentekostalizacji podlega także Kościół katolicki w Polsce i na świecie. Synonimem pentekostalizacji jest uzielonoświątkowienie? Zdecydowanie tak. W 2014 r. stworzyłem na potrzeby języka polskiego to pojęcie. Dlaczego? Ponieważ niektórzy moi rozmówcy twierdzili, że wyrażenie pentekostalizacja jest niezrozumiałe na gruncie polskim. Tak powstało słowo uzielonoświątkowienie. "O wizjach pentekostalnych księdza Kobylińskiego">> Kiedy to zjawisko pojawiło się w Polsce? Jako symboliczny Rubikon wskazuję rok 2007, ponieważ mniej więcej wtedy zaczęła się w Polsce pojawiać fala mówców, kaznodziejów zapraszanych z Afryki, Azji i Ameryki Południowej. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat ci nowi ewangelizatorzy przemawiali w kościołach, na stadionach, w telewizji, w radiu oraz w Internecie do milionów mieszkańców naszego kraju. Najbardziej znane postaci to Gloria Polo z Kolumbii, James Manjackal i Jose Maniparambil z Indii, Maria Vadia z USA, John Bashobora z Ugandy, Myrna Nazzour z Syrii, włoscy duchowni Antonello Cadeddu i Enrico Porcu, którzy obecnie pracują w Brazylii itd. Jak można określić nauczanie tych osób? Jest to najczęściej synkretyczna religijność chrześcijańska, podlegająca głębokiej pentekostalizacji, która jest przyjmowana w Polsce bezkrytycznie przez wielu księży, kleryków, siostry zakonne czy osoby świeckie. Ksiądz się niepokoi, a ostatni papieże - Jan Paweł II, Benedykt XVI i Franciszek - bardzo pozytywnie mówią o ruchu charyzmatycznym. Należy odróżnić katolicki ruch charyzmatyczny od globalnego procesu pentekostalizacji. W moich badaniach nie zajmuję się specyfiką wspólnot charyzmatycznych w Kościele katolickim, ale przenikaniem treści zielonoświątkowych do wnętrza naszego Kościoła. W Polsce Odnowa w Duchu Świętym jest jednym z wielu ruchów zatwierdzonych przez odpowiednie władze kościelne. Chodzi o to, żeby katolickie wspólnoty charyzmatyczne zachowały swoją tożsamość. Podam dramatyczny przykład, o którym mówię publicznie od wielu lat. Chodzi o łączenie podczas katolickich nabożeństw tzw. Toronto Blessing z adoracją Najświętszego Sakramentu. Uważam, że wprowadzanie ludzi w histeryczny śmiech w trakcie modlitwy przed Najświętszym Sakramentem jest profanacją największego skarbu naszej wiary. Niestety, moja opinia jest odosobniona. W Polsce panuje duża akceptacja dla takich nowych praktyk modlitewnych. Mógłby Ksiądz wyjaśnić, co to jest Toronto Blessing? Błogosławieństwo z Toronto to nazwa doświadczenia nowej fali Ducha Świętego, które pojawiło się na początku 1994 r. w jednym ze zborów zielonoświątkowych w Kanadzie. W trakcie nabożeństw prowadzonych w tej wspólnocie uczestnicy tracili przytomność, padali na ziemię, wpadali w euforyczne stany, tj. śmiech, płacz, drżenie ciała. Ludzie wykonywali nietypowe ruchy i wydawali różnego rodzaju dźwięki, naśladowali zwierzęta, wydając przy tym charakterystyczne dla nich odgłosy. Co ciekawe, to zjawisko w sposób niewytłumaczalny naukowo rozlało się po całym świecie, przenikając do różnych wspólnot chrześcijańskich, w tym do Kościoła katolickiego w Polsce. Dlaczego krytykuje Ksiądz Toronto Blessing? Uważam to zjawisko za szkodliwe dla ludzkiej psychiki i kompromitujące religię chrześcijańską. Pytanie podstawowe dotyczy przyczyny. W jaki sposób ludzie tracą świadomość? Czy jest to działanie naturalne czy nadprzyrodzone? Czy to naprawdę Bóg wyłącza funkcjonowanie naszego umysłu i wprowadza nas w stan nieświadomości? Pamiętajmy o tym, że w takim stanie - podobnie jak w hipnozie - jesteśmy bezbronni, nie chroni nas nasz rozum, do naszej świadomości i podświadomości można wprowadzić, z pominięciem naszej woli, wiele różnych treści. Jeśli przyjmujemy, że rozum, wolność i świadomość są wielkimi darami Boga, które wyróżniają nas spośród wszystkich innych stworzeń na ziemi, to czemu miałyby służyć sytuacje, w których Bóg nam te dary chwilowo odbiera? A jak ma się w tym wszystkim odnaleźć polski katolik, kiedy widzi, że jeden biskup mówi tak, a drugi inaczej? To jest pytanie niezwykle bolesne, ponieważ mamy w Polsce wielką polaryzację stanowisk teologicznych. W jednej diecezji upadki w trakcie nabożeństw (spoczynek w duchu, hipnoza magnetyczna, trans, autosugestia) są zakazane, w innej dozwolone, a nawet promowane przez biskupów. Mamy diecezje, które organizują rekolekcje z ks. Johnem Bashoborą z Ugandy, ale są też inne diecezje, w których obowiązuje zakaz takich spotkań. Bywa tak, że to, za co w jednej diecezji księża mogą być nagradzani przez swoich przełożonych, w innej będzie przedmiotem różnego rodzaju krytyki i kar kościelnych. Niestety, ogromny bałagan doktrynalny dotyczy rozumienia podstawowych prawd wiary i moralności. Z pewnością ogromną zasługą i siłą ruchów charyzmatycznych jest zapał ewangelizacyjny. Jak Ksiądz rozumie nową ewangelizację? To jest oczywiście sprawa bardzo ważna. Jako katolicy w Polsce możemy czerpać niektóre dobre elementy z ogólnoświatowego ruchu pentekostalnego, np. dowartościowanie emocji w doświadczeniu religijnym czy właśnie zapał ewangelizacyjny. Rzeczywiście, ten zapał we wspólnotach pentekostalnych może zdumiewać. Często on właśnie sprawia, że w Ameryce Południowej czy Afryce miliony katolików odchodzą do tych nowych wspólnot. W tym kontekście jest wskazane ucharyzmatycznienie katolicyzmu, czyli przyjęcie przez katolików dobrych elementów ruchu pentekostalnego. Gdy chodzi natomiast o nową ewangelizację, przy Konferencji Episkopatu Polski istnieje Zespół ds. Nowej Ewangelizacji, który określa, czym ona powinna być w naszym kraju. Obserwuje Ksiądz publikacje zagranicznych badaczy pentekostalizacji. Czy udało się Księdzu w swoich badaniach zwrócić uwagę na kwestie nigdzie niepodejmowane? Tym, co stanowi osiągnięcie poznawcze moich opracowań, jest próba określenia podstawowych zasad etycznych, które powinny obowiązywać w nowych ruchach i wspólnotach religijnych o charakterze pentekostalnym. Uważam tę kwestię za fundamentalną. Jak unikać różnych form psychomanipulacji w grupach modlitewnych? Czego nie powinni robić egzorcyści? Dlaczego hipnoza magnetyczna może być szkodliwa dla zdrowia psychicznego? Jak nie wmawiać ludziom uzdrowienia w tych sytuacjach, w których wszystko wskazuje na to, że możemy racjonalnie wytłumaczyć powrót do zdrowia osoby chorej? Potrzeba dzisiaj jasnych zasad etycznych, które będą regulować relację lidera grupy religijnej do jej członków. Może Ksiądz podać jakieś przykłady? Bardzo często zwracam uwagę na problem osób nieletnich. Niestety, znam wiele przypadków odprawiania egzorcyzmów nad dziećmi bez zgody rodziców albo wprowadzania nieletnich w stan hipnozy magnetycznej. Czy jest jakaś szansa, żeby powstała odpowiednia komisja ekumeniczna, która mogłaby wypracować kodeks etyczny dla liderów wspólnot religijnych? Na obecnym etapie nie widzę takiej możliwości. Wszystko wskazuje na to, że w najbliższych dziesięcioleciach chrześcijanie będą coraz bardziej podzieleni i skłóceni. Nazywam ten proces hybrydową wojną religijną, jakiej chrześcijaństwo jeszcze nie znało. Wróćmy do wspólnot charyzmatycznych w Kościele katolickim. Jak je chronić przed niebezpieczeństwami, na które Ksiądz wskazuje? Trzeba zaznaczyć, że w te wspólnoty zaangażowani są często bardzo aktywni ludzie, robiący wiele dobrych rzeczy w parafiach. Nie pytamy o to, czy te grupy powinny funkcjonować, bo one istnieją i mają swoje miejsce w Kościele, jak wszystkie inne ruchy i wspólnoty. Chodzi jedynie o to, aby chronić je przed psychomanipulacją czy przenikaniem treści zielonoświątkowych bądź szamańskich. Tego rodzaju grupy powinny zachować katolicką wersję rozumienia darów Ducha Świętego i charyzmatyczności naszej religii. Kto w Polsce powinien to określać? Wielką rolę do odegrania ma w tym względzie Komisja Nauki Wiary Konferencji Episkopatu Polski. Miałem zaszczyt dwukrotnie głosić referat przed tym gremium w latach 2016-2017. Warto w tym miejscu przypomnieć, że w 2015 r. Komisja Nauki Wiary przygotowała dwa ważne dokumenty, zakazujące praktykowania tzw. spowiedzi furtkowej i uzdrowienia międzypokoleniowego. Skąd się wzięły te dziwne, trochę szamańskie, praktyki religijne w naszym kraju? Są one oczywiście konsekwencją globalnego procesu pentekostalizacji. Spowiedź furtkowa koncentruje się na działaniu złego ducha w naszym życiu. Polega na wskazywaniu tzw. furtek, czyli sposobów, w jaki zły duch wchodzi rzekomo pod nasze strzechy. Podczas przygotowania do spowiedzi furtkowej wierni skupiają się na tym, by znaleźć w swoim życiu wszystkie sytuacje, poprzez które złe duchy zamieszkują w ich życiu. Szuka się także takich furtek w życiorysach swoich przodków - to koncepcja grzechów pokoleniowych i uzdrowienia międzypokoleniowego. Istotą tego nauczania - zakorzenionego w antropologii i kosmologii afrykańskiej - jest przekonanie, że złe duchy mogą się dostać do naszego życia z powodu słuchania muzyki rockowej, posiadania tatuaży czy lektury "Harry’ego Pottera". Czy polska pobożność ludowa ma coś, z czego może czerpać albo na czym może bazować ruch pentekostalny? Religijność ruchu pentekostalnego pada na podatny grunt naszej polskiej pobożności ludowej. Nasz katolicyzm nie jest intelektualny czy biblijny. Jest w dużym stopniu nacechowany pobożnością ludową, tradycyjną. W konsekwencji większość naszych katolików łatwo przyjmuje różne treści, czasami szkodliwe i nonsensowne, głoszone przez ewangelizatorów z Afryki, Azji czy Ameryki Południowej. Zdarza się, że na spotkania formacyjne katolickiego ruchu charyzmatycznego zaprasza się mówców ze wspólnot zielonoświątkowych. Ciekawym przykładem, wskazującym na to, że może zagrożenie takim synkretyzmem u nas nie jest aż tak duże, jest to, że Ulf Eckman, założyciel dużej, prężnej wspólnoty protestanckiej, przyjeżdżał na takie spotkania do Polski i parę lat temu konwertował na katolicyzm. Te spotkania pomogły mu otworzyć się na Kościół katolicki, dostrzec w nim autentycznego ducha Ewangelii. Oczywiście szanuję przemianę duchową Ulfa Eckmana i cieszę się, że został katolikiem. Takie przypadki są jednak marginalne. Najczęściej to katolicy przechodzą do różnego rodzaju wolnych kościołów protestanckich. Obecna sytuacja Kościoła katolickiego w Ameryce Łacińskiej potwierdza ten dramatyczny i bolesny proces. Czy w dobie ekumenizmu wskazywanie negatywnych aspektów pentekostalizacji jest spójne z posoborową praktyką Kościoła katolickiego? Oczywiście. Kardynał Kurt Koch, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Jedności Chrześcijan, mówi nawet o pentekostalizacji ruchu ekumenicznego. To oznacza, że w nowym podejściu Kościoła katolickiego do ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego, które narodziło się po Soborze Watykańskim II, nie można dzisiaj pominąć przyczyn i skutków globalnego procesu pentekostalizacji. Przede wszystkim musimy umiejscowić w szerszym kontekście to wszystko, co dzieje się obecnie z religijnością katolicką w naszym kraju. Uważam, że od kilkunastu lat polski katolicyzm podlega głębokiej transformacji. W naszych parafiach, w naszych sanktuariach maryjnych, w naszych seminariach duchownych pojawiają się zupełnie nowe zjawiska religijne, których nie było 20-30 lat temu. To, co się dzieje obecnie z Polską religijnością, jest w dużym stopniu konsekwencją tego, co dokonuje się w wymiarze globalnym. Mówi się, że te rzeczy, które Ksiądz określa jako niepokojące, są np. wymianą darów z braćmi zielonoświątkowcami. Co dalej z ruchem ekumenicznym? Kardynał Koch twierdzi, że współczesny ekumenizm został w pewnym sensie wywrócony do góry nogami przez proces pentekostalizacji. Dlaczego? Ponieważ na przestrzeni ostatnich 20 latach narodziła się w świecie swego rodzaju galaktyka nowych wspólnot zielonoświątkowych. Dzisiaj wiele wcześniejszych sporów doktrynalnych, prowadzonych dotychczas między różnymi denominacjami chrześcijańskimi, stało się w pewnym sensie passé. Rewolucja pentekostalna ostatnich lat, nazywana także Reformacją pentekostalną albo nową Reformacją, zmieniła mapę chrześcijaństwa globalnego. Co to znaczy w praktyce? Ruch zielonoświątkowy narodził się w Stanach Zjednoczonych w 1901 r. W 2000 r. wspólnoty zielonoświątkowe na świecie liczyły 100 milionów wyznawców. Obecnie liczbę chrześcijan zielonoświątkowych szacuje się na 600-800 milionów. Za kilka lat będzie to już miliard. Już dzisiaj 70% wszystkich protestantów należy do wspólnot pentekostalnych. Gdy chodzi o rzeczywiste praktykowanie religii, a nie tylko formalną przynależność kościelną, już dzisiaj zielonoświątkowcy są największym wyznaniem chrześcijańskim. W jaki sposób praktykować dialog ekumeniczny ze wspólnotami z tego nurtu? Najpierw musimy zrozumieć, czym w ogóle ten ruch jest i skąd on się wziął? Dlaczego Kościół katolicki w Ameryce Łacińskiej utracił połowę swoich wiernych? Jak to wytłumaczyć? Oczywiście należy pytać o formy dialogu ekumenicznego między katolikami a wspólnotami zielonoświątkowymi. Nie jest to kwestia prosta. Stolica Apostolska prowadzi dialog ekumeniczny z federacją niektórych Kościołów i wspólnot pentekostalnych. Istnieje natomiast wielka liczba denominacji zielonoświątkowych, które nie są zainteresowane żadną formą dialogu ekumenicznego. Jak rozmawiać z tą galaktyką kościołów, związków wyznaniowych i sekt? Mamy obecnie około 48 tys. denominacji chrześcijańskich. Znakomita większość to wspólnoty zielonoświątkowe. Skąd pochodzą te dane? Najbardziej wiarygodnym ośrodkiem badawczym, który monitoruje rozwój wszystkich wyznań chrześcijańskich na świecie, jest amerykańskie Centrum Studiów Chrześcijaństwa Globalnego w South Hamilton w stanie Massachusetts. Badania tego Centrum pokazują, że co 10 godzin jest zakładany na świecie przez chrześcijan nowy związek wyznaniowy lub sekta. Niestety, religia chrześcijańska w wymiarze globalnym podlega głębokiej dekompozycji - staje się coraz bardziej zielonoświątkowa. Chrześcijaństwo staje się coraz bardziej skłócone i podzielone. Czy możemy się razem spotykać i modlić? Oczywiście, ale pytanie zasadnicze dotyczy wizji przyszłości. Coraz częściej zwycięża koncepcja chrześcijaństwa synkretycznego, ponaddenominacyjnego. W tej nowej wizji zapomina się o starych podziałach. Znikają też tradycyjne formy rozumienia prawd wiary i moralności. W chrześcijaństwie ponaddenominacyjnym nie ma już miejsca na podziały o charakterze konfesyjnym. To fałszywa droga, która prowadzi do banalizacji religii i powstania zupełnie nowych form przeżywania chrześcijaństwa. Prowadząc dojrzały dialog ekumeniczny między katolikami i zielonoświątkowcami, należy koniecznie zachować własną, odrębną tożsamość konfesyjną. To jeden z poważniejszych problemów w Polsce. Dlaczego? Ponieważ świadomość teologiczna naszych katolików jest ogólnie bardzo mizerna. W Polsce treści zielonoświątkowe bardzo łatwo przenikają do wnętrza Kościoła katolickiego, ponieważ dość często katolicy po prostu nie wiedzą, czym teologia katolicka różni się od zielonoświątkowej. Spotykam bardzo wielu księży, kleryków, siostry zakonne czy ludzi świeckich, którzy twierdzą, że nie ma żadnych różnic między katolicyzmem i chrześcijaństwem zielonoświątkowym. Coraz częściej katolicy w naszym kraju uważają, że należy przede wszystkim wielbić Pana Jezusa, pomijając kwestie doktrynalne. Czy katolicyzm przetrwa w przyszłości jako odrębna forma religijna? Może zostanie wchłonięty przez globalny proces pentekostalizacji? Jak powstrzymać pentekostalizację Kościoła katolickiego na wszystkich kontynentach? Pierwsze skojarzenie z tym, jak przejawia się pentekostalizacja, to charyzmaty i ruchy charyzmatyczne, zjawiska takie jak glosolalia, spoczynek w duchu, proroctwa itd. Ksiądz Grzegorz Strzelczyk twierdzi, że nie jest to tylko kwestia czerpania z oferty wspólnot zielonoświątkowych. Te zjawiska można dostrzec także w tradycyjnej katolickiej duchowości. Jak Ksiądz to widzi? Doceniam dwa bardzo ciekawe wywiady Katolickiej Agencji Informacyjnej z ks. Grzegorzem Strzelczykiem, które ukazały się kilka tygodni temu. Szkoda, że tak późno. Są spóźnione o kilkanaście lat. Niestety, ciągle brakuje podstawowych opracowań naukowych dotyczących nowych zjawisk życia religijnego. Stwierdzenia, które padły w tych wywiadach, wymagają rzetelnego pogłębienia filozoficznego i teologicznego. Nie możemy sobie w Polsce pozwolić na to, żeby analiza realnych problemów religijnych była prowadzona zasadniczo na blogach, Facebooku czy Twitterze. Teolodzy powinni wypracowywać rzetelne zasady, tłumaczyć wiernym, co jest prawdą a co jest fałszem, co jest dozwolone, co jest zakazane, co jest katolickie a co katolickim nie jest. Jak rozumieć te nowe zjawiska, które przyszły do nas na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat? Widzę ten problem inaczej niż ks. Strzelczyk. Opisałem go w wielu tekstach naukowych. Twierdzę, że nowe formy polskiej religijności katolickiej (spoczynek w duchu, upadki, hipnoza magnetyczna, furtki złego ducha, uzdrowienie międzypokoleniowe, dar śmiechu, dar łez itp.) są konsekwencją przenikania treści zielonoświątkowych do wnętrza Kościoła katolickiego. To trzecia fala rozwoju ruchu pentekostalnego i zmiana stosunku zielonoświątkowców do pobożności ludowej. O jakie elementy pobożności ludowej tutaj chodzi? Do lat 90. ubiegłego wieku, odwołując się do nauczania Marcina Lutra, chrześcijanie zielonoświątkowi krytykowali różne formy pobożności ludowej. Radykalna zmiana nastąpiła pod koniec XX stulecia. W tym czasie wspólnoty pentekostalne zaczęły akceptować różne formy naturalnej religijności afrykańskiej czy azjatyckiej. W ten sposób pojawiło się np. Toronto Blessing. Nowe metody ewangelizacji, przyjęte w tym okresie przez wspólnoty pentekostalne, wlały się wraz z tą trzecią falą także do Kościoła katolickiego w Polsce. Wielu widzi w tzw. przebudzeniu charyzmatycznym nową wiosnę Kościoła. W jaki sposób nowe formy życia religijnego wpłynęły w Polsce np. na liczbę powołań kapłańskich i zakonnych? Trudno udowodnić związek przyczynowo-skutkowy między przenikaniem religijności pentekostalnej do wspólnot katolickich a liczbą powołań kapłańskich i zakonnych. Natomiast faktem jest, że na przestrzeni ostatnich kilku lat można mówić w Polsce o dramatycznym spadku liczby powołań kapłańskich i zakonnych. To prawdziwa tragedia. W niektórych diecezjach seminaria duchowne i klasztory pustoszeją w niezwykle szybkim tempie. Niestety, czasami stosowanie niebezpiecznych technik, np. metod integracyjnych odwołujących się do ustawień rodzinnych Berta Hellingera [były duchowny katolicki, niemiecki terapeuta; na podstawie doświadczeń z Zulusami opracował kontrowersyjne metody terapeutyczne i propaguje je również w Polsce - przyp. red.], może doprowadzić do rozbicia różnych form życia seminaryjnego czy zakonnego. Z pewnością warto poddać głębszej analizie to wszystko, co dzieje się w seminariach i klasztorach w naszym kraju na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Czasem w mediach społecznościowych pojawiają się zupełnie na poważnie prezentowane wypowiedzi przedstawicieli ruchów charyzmatycznych, często księży, które brzmią absurdalnie i wbrew intencjom stają się przeszkodą w ewangelizacji, ośmieszają Kościół i religię. To bardzo poważny problemem. Egzorcysta, który wypędza złe duchy salcesonem i kiełbasą. Ksiądz, który twierdzi, że tatuaże powodują bezpłodność. Duchowny, który rozmawia z diabłem i dostaje od niego SMS-y. Jeszcze inny ksiądz katolicki, który twierdzi, że UFO jest sprawą demonów. To kompromitacja religii. W Internecie można spotkać setki takich wypowiedzi, które oddalają od Kościoła katolickiego ludzi myślących racjonalnie. Papież Franciszek wskazuje na decentralizację, większe znaczenie i swoistą autonomię Kościołów lokalnych. Jak Kościół w Polsce może wykorzystać swój potencjał, swoje pozytywne strony, żeby przysłużyć się Kościołowi powszechnemu, ale jednocześnie uchronić się przed problemami, które z Zachodu może jeszcze do nas nie doszły? Uważam, że proces decentralizacji jest szansą dla Kościoła katolickiego w Polsce i w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Decentralizacja daje nam możliwość zachowania własnej specyfiki kulturowej i historycznej - także w kontekście globalnego procesu pentekostalizacji. Jaką formę religii katolickiej, w połączeniu z pewnymi elementami charyzmatycznymi, chcemy mieć nad Wisłą? To wymaga ogromnej pracy filozoficznej i teologicznej. Przed nami wielkie wyzwanie intelektualne. Natomiast rzecz najpoważniejsza, przed którą trzeba się strzec za wszelką cenę, to różne formy psychomanipulacji. Jak jej przeciwdziałać? Przede wszystkim trzeba jasno przeciwstawiać się różnym formom wprowadzania ludzi w tzw. odmienne stany świadomości. Szczególnie, jeśli to dotyczy dzieci… Absolutnie tak. Niestety, wiele niebezpiecznych praktyk wymknęło się nam spod kontroli. W marcu 2016 r. media ogólnopolskie informowały o rekolekcjach szkolnych w Lesznie. Wzięło w nich udział ok. 700 dzieci. W trakcie nabożeństw niektóre osoby padały na ziemię, trzęsły się, krzyczały. Tym niebezpiecznym praktykom religijnym towarzyszyli księża i nauczyciele. Do dzisiaj nie spotkałem żadnej publicznej oceny, wyrażonej z perspektywy teologii katolickiej, która zwracałaby uwagę na niewłaściwą formę rekolekcji wielkopostnych w Lesznie. Wprost przeciwnie - w wielu wypowiedziach podkreślano katolicki charakter tego rodzaju nabożeństw. Nowe formy religijności zielonoświątkowej są już stałym elementem naszej polskiej pobożności katolickiej. Rekolekcje podobne do tych w Lesznie organizuje się w setkach polskich szkół i parafii. Z tymi nowymi treściami można się zetknąć we wspólnotach, czasem w szkole, w Internecie. Gdzie jeszcze trzeba na nie uważać? Bardzo poważnym problemem jest przenikanie tych nowych treści i metod do bardzo intymnej sfery, jaką jest spowiedź indywidualna. Często penitenci nie chcą mówić o tym, co słyszą od swoich spowiedników, ponieważ nie wiedzą, czy mają do tego prawo, bo są fałszywie przekonani, że obowiązuje ich tajemnica spowiedzi. To nieprawda. Tajemnica spowiedzi obowiązuje spowiednika, a nie penitenta. Jako penitenci jesteśmy zobowiązani jedynie do tego, by utrzymać w tajemnicy to, co usłyszeliśmy przez przypadek ze spowiedzi innych osób. To, co penitentom mówią niektórzy spowiednicy zarażeni treściami zielonoświątkowymi, jest często szokujące i szkodliwe. Niektórzy z nich sugerują penitentom np. opętanie, dręczenie demoniczne, dziedziczenie grzechów przodków, furtki złego ducha itp. A czy Ksiądz brał kiedyś udział w spotkaniach charyzmatycznych? Oczywiście. W czasie studiów byłem związany z ruchem oazowym oraz z Odnową w Duchu Świętym. W 1991 r., wraz z grupą moich znajomych, brałem udział w tworzeniu pewnej nowej wspólnoty o charakterze ewangelizacyjnym. W 1992 r. zorganizowano dla tej grupy rekolekcje wakacyjne. W trakcie jednego z nabożeństw pojawiły się dziwne zjawiska: utrata przytomności, trans, histeria, szloch, krzyki itp. To wzbudziło we mnie ogromne zdziwienie. Nie wiedziałem, co się stało. Nie rozumiałem tego. Dlaczego? Ponieważ dopiero po wielu latach odkryłem, że podczas tych rekolekcji zastosowano nowe praktyki zielonoświątkowe, które zaczęły powoli przenikać do Polski po transformacji ustrojowej 1989 r. Moje obecne badania naukowe globalnego procesu pentekostalizacji, prowadzone na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, wyrastają w dużym stopniu z osobistych przeżyć i doświadczeń - także tych sprzed prawie 30 lat. Ksiądz jako jedyny w Polsce zajmuje się naukowo zjawiskiem pentekostalizacji chrześcijaństwa. Czy dochodzą do Księdza jakieś informacje zwrotne, merytoryczne komentarze do wyników badań prezentowanych w publikacjach? Zajmuję się od kilkunastu lat analizą globalnego procesu pentekostalizacji, z którym łączy się występowanie w Polsce i na świecie różnego rodzaju nowych zjawisk religijnych. Interesuje mnie przede wszystkim perspektywa antropologiczna i etyczna tych fenomenów. Moje badania nie mają charakteru teologicznego czy biblijnego, ale filozoficzny. Od początku w moich tekstach naukowych zwracałem uwagę na to, że coś niedobrego zaczyna dziać się z katolicką religijnością w naszym kraju. W rzetelnej dyskusji filozoficznej czy teologicznej decydującą rolę odgrywają opracowania naukowe. Niestety, do dzisiaj nie został opublikowany w języku polskim żaden artykuł naukowy, który stanowiłby rozsądną i wyważoną formę polemiki z moimi opracowaniami. Dlaczego? Ta cisza jest niewytłumaczalna racjonalnie. Trudno ją zrozumieć. W sposób bardzo merytoryczny odniósł się do moich badań jedynie bp prof. Andrzej Czaja w swoim referacie pt. "Problem pentekostalizacji chrześcijaństwa". Wygłosił go ubiegłym roku na Jasnej Górze podczas XXVI Sympozjum dla księży rekolekcjonistów, ojców duchownych i spowiedników kapłańskich. Warto dodać, że bp Czaja jest przewodniczącym Komisji Nauki Wiary Konferencji Episkopatu Polski. Gdzie ukazały się Księdza artykuły naukowe na temat pentekostalizacji? Ogłoszono je w siedmiu językach w poważnych czasopismach naukowych w Europie, w Ameryce Północnej i Południowej. Opracowania w języku polskim ukazały się na łamach trzech czasopism naukowych. W każdym przypadku, przed dopuszczeniem do druku, moje teksty były recenzowane w poszczególnych krajach przynajmniej przez dwóch bądź trzech niezależnych recenzentów. Natknąłem się na pewnym portalu na tekst ks. prof. Leszka Misiarczyka, w którym starał on się polemizować z niektórymi Księdza tezami. W tekście tym, pt. "Czy Kościołowi katolickiemu w Polsce rzeczywiście grozi pentekostalizacja?" (opublikowanym na portalu w 2015 r.) jest wiele złych emocji i trudno mi go komentować. Ponadto obydwaj jesteśmy duchownymi tej samej diecezji, dlatego nie chcę eskalować naszego poważnego sporu doktrynalnego. Czekam na rzetelną odpowiedź naukową na łamach poważnego pisma krajowego lub zagranicznego. Wypowiedzi bp. prof. Andrzeja Czai i ks. prof. Leszka Misiarczyka prezentują dwie skrajnie odmienne oceny zjawiska pentekostalizacji. Nie chciałbym też komentować niektórych opinii krytycznych pod moim adresem, zamieszczonych na blogach, Twitterze czy Facebooku. Zdumiewa banalność i powierzchowność tych wypowiedzi. Czego możemy się spodziewać w najbliższych dziesięcioleciach, gdy chodzi o przyszłość Kościoła katolickiego? Nie ulega wątpliwości, że obecnie jesteśmy świadkami głębokiej rewolucji w naszym Kościele. Trudno powiedzieć, w jakich krajach katolicyzm przetrwa jako odrębna forma religijna. Nie wiadomo, jak w dłuższej perspektywie - w niektórych regionach świata - będzie funkcjonować połączenie katolicyzmu z religijnością zielonoświątkową. W tym kontekście warto przypomnieć mocne i prorocze słowa, jakie papież Paweł VI skierował kilka miesięcy przed swoją śmiercią do jednego z najbardziej znanych uczniów Henriego Bergsona, francuskiego filozofa i teologa katolickiego Jeana Guittona: "Wewnątrz katolicyzmu zdaje się czasami dominować rodzaj myślenia niekatolickiego i może się stać, że to myślenie niekatolickie w obrębie katolicyzmu stanie się w przyszłości najsilniejsze. Ale ono nie będzie nigdy wyrażać myślenia Kościoła. Potrzeba, aby trwała mała trzódka, niezależnie od tego, jak mała ona będzie". *** Ks. Andrzej Kobyliński (ur. 12 listopada 1965) - filozof, etyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych w dyscyplinie filozofia, pracownik Instytutu Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Jego artykuły naukowe dotyczące zjawiska pentekostalizacji ukazały się w następujących pismach zagranicznych: "Chicago Studies", "Forum Katholische Theologie", "Rivista Teologica di Lugano", "Revista Teológica Limense", "Studia Aloisiana", "Obnovljeni Život".

. 101 410 465 408 22 25 266 273

różnica między katolicyzmem a chrześcijaństwem